یک پاسخ به این پرسش که چگونه سیاست های فاسد وغیرفاسد را در شرایطی که به خوبی پشت عناوین رفاه عمومی پنهان شده اند، تشخیص بدهیم، این است که با توجه وبررسی نتایج حاصل از اجرای این سیاست ها در حوزه های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی میتوانیم با تأخیر به درک واقع بینانه ای از سیاست های فاسد برسیم.
حال پرسش دیگری مطرح است که این تشخیص بعد از اثرگذاری واجرای سیاست های فاسد چه منفعتی در پی خواهد داشت؟ در شرایطی که جامعه مدنی شکل نگرفته ویا به شدت در موضع ضعف قرار دارد همچنین نظام سیاسی برپایه احزاب قوی وپایدار قرار نداشته باشد، حلقه قدرت بسته وتنگ باشد ورابطه قوی ومعنی داری بین قدرت وثروت موجود باشد تقریباً هیچ نفعی در پی نخواهد داشت چرا که عموماً گروه های ذینفع محدودی به طور چرخشی به قدرت میرسند منافع خود را حداکثر کرده جایگاه خود را واگذار میکند و در دایره قدرت منتظر نوبت خود برای بازگشت به قدرت می مانند.این گروه های ذینفع در حکومت های با ساختار سیاسی متمرکز، بنابر دوری، طغیان وعدم اطاعت پذیری از قدرت مرکزی مجبور به ریزش می گردند، اما تا زمانی که به رعایت خط قرمزها پایبند باشند و در لایه های قدرت حامی وحاشیه امنیت برای خود فراهم آورند می توانند داخل این چرخه باقی بمانند. با وجود حلقه بسته قدرت که وابستگی معنی داری با ثروت ایجاد می کند، اعضای حلقه، سیاست را همانند کسب وتجارت می نگرند. دراین شرایط خرید وفروش رای به امری عادی تبدیل گشته وراه برای ورود پول های کثیف به انتخابات باز می شود. انگیزه های قوی پول شویی وبرخورداری از حامیانی در بدنه قدرت برای تأمین امنیت وگسترش فعالیت های اعضا مهمترین عامل این پدیده است. حجم بالای قاچاق، اختلاس، انحصار در مجوزها ودیگر تخلفات اقتصادی واداری دریک جامعه بر وجود رابطه ی مستحکم بین فاسدان وحاکمان دلالت دارد... ادامه در
به پا خاستن جامعه مدنی بر فساد-بخش دوم