irpoliticaleconomy

مجله اقتصاد سیاسی

irpoliticaleconomy

مجله اقتصاد سیاسی

اخلاقیات مسیحی، نهادهای رسمی و رشد اقتصادی-بخش اول

نویسنده:آرت کاردن  مترجم:سعید خضر

چکیده

برای مسیحیان کمک به فقرا وبی بضاعتان یک تعهد اخلاقی است وبسیاری از آن ها معتقدند باید این تعهد را بوسیله تصویب قوانین واجرای سیاست های مشخص در سطح عموم کاربردی کرد؛ به عنوان مثال برای این هدف از توزیع مجدد درآمد، کنترل قیمت وقانون حداقل دستمزد بهره گیرند. اجرای این سیاست ها سبب تغییر در انگیزه ها و هم چنین نهادهای رسمی می گردد وممکن است عملکردی خسارت بار برای “حداقل یکی از آن ها” داشته باشد پس باید با رعایت پیش بینی واحتیاط کامل صورت پذیرد.

  1. تئوری های رشد اقتصادی

جهان در دو ونیم قرن گذشته در معرض انقلابی شگفت انگیز وباشکوه قرار گرفته است. این نوع از رشد پایدار مشاهده شده در جهان غرب در طول تاریخ منحصر به فرد است؛ در واقع، سولو وتمین(1978) نشان می دهند که رشد اقتصادی پدیده ای است که چند قرن گذشته را از بقیه تاریخ بشر جدا می کند. تولیدات غرب در دو ونیم قرن گذشته نسبت به هرچیز تولید شده توسط امپراتوری بزرگ تاریخ بی بدیل است. (جونز 1988 [2003]، مک کلوسکی 1955). غرب به سطح ثروتی به دور از تصور نسل های قبلی دست یافته وهم چنان ادامه می دهد، ومعنای “فقیر” در جهان مدرن صنعتی تفاوت بسیاری از معنای “فقیر” در طول تاریخ بشر دارد.

مک کلوسکی در ارزیابی از تجربه انگلستان در طول اوایل صنعتی شدن می نویسد “اصل مطلب، دوازده است” به طور خاص، افزایش دوازده برابری درآمد سرانه در بریتانیا که از سال آغاز صنعتی شدن رخ داده موردنظر اوست. دیگر کشورهای اروپایی وشاخه های اروپا (مستعمرات وکشورهای تحت سلطه اروپاییان) تغییراتی مشابه را تجربه کرده اند وتا این زمان این توده عظیم ثروت تا حد زیادی تمایل دارد به اروپای غربی وشاخه های آن در خارج محدود شود.ادامه در

اخلاقیات مسیحی، نهادهای رسمی و رشد اقتصادی

به پا خاستن جامعه مدنی بر فساد-بخش چهارم

نتایج بررسی تاریخ ایران حاکی از آن است که در ایران قانون به معنی چارچوبی که تصمیمات دولت به حدود آن محدود و در نتیجه قابل پیش بینی باشد وجود نداشته، گرچه احکام، اوامر ومقررات فراوانی وجود داشت، اما “قانون” عبارت از رأی دولت بود که می ­توانست هر لحظه تغییر کند. اصولاً قوانین ومقررات چه پیش وچه پس از اسلام تنها مادامی قابل اجرا بود که با خواست دولت در تعارض قرار نمی­ گرفت. این وضعیت به روشنی معنی دقیق استبداد است به طوری که حکومت استبدادی نه متکی به طبقات است ونه محدود به قانون. یکی از بارزترین نتایج حاصل از برقراری این نوع از حکومت، تحرک طبقاتی زیاد است، در ایران هرکس با هر سابقه طبقاتی واجتماعی، ممکن بود وزیر، صدراعظم وشاه شود، این موضوع اتکای طبقات به دولت را آشکار می­ کند با این توضیح که به دلیل اساساً در انحصار دولت بودن تمامی حقوق، همه وظایف نیز برعهده دولت قرار می گرفت وچون مردم اصولاً حقی نداشتند، در برابر دولت برای خود وظیفه ای قائل نبودند. بنابراین طبقات اجتماعی مختلف به هیئت یک اجتماع واحد وفارغ از تضادها واختلاف منافع درونی خود، از دولت بیگانه بودند وبه تعبیری دولت را از خود نمی دانستند.

اتکای طبقات به دولت به جای اتکای دولت به طبقات وبیگانگی جامعه ایرانی از دولت سبب گشت که دولت­ها در ایران مشروعیتشان ناشی از واقعیت قدرت آن­ها باشد در نتیجه در هنگام ضعف وتزلزل دچار بحران مشروعیت گشته واساساً مشروعیت مستمر ومداومی نداشته­ اند. این ویژگی عدم تداوم واستمرار در کل وجوه نظام استبدادی از جمله اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، علمی، ادبی و… برقرار است؛ مهم ترین عامل این موضوع در استبدادی بودن تاریخی نظام سیاسی ایران نهفته، جایی که تصمیمات به اراده شاه بستگی دارد. در نتیجه شخصیت حکومت کننده در تعیین اوضاع اقتصادی، اجتماعی، بین­ المللی وحتی اعتقادی جامعه نقش بسیار بزرگی داشته است. حکمرانی پادشاه مقتدر، دادگر، کریم، با لیافت سبب پیشرفت­ها، پیروزی­ها، کشورگشایی­ ها و رونق اقتصادی می­ گشت وحکمرانی پادشاه ستمگر، بخیل، ضعیف، بی کفایت و… سبب نابودی دستاوردهای گذشته ونزول وشکست ورکود اقتصادی و… این عدم استمرار و دوام در حوزه­ های مختلف همه بر مبنای نظام استبدادی استوار بود.ادامه در مجله اقتصاد سیاسی

به پا خاستن جامعه مدنی برفساد-بخش سوم

کلینتالیسم حاکم بر ایران که وارث وبازتولید نظام تیول داری در تاریخ شاهان ایرانی است از مهم­ترین عوامل شکست مبارزه پلیسی وقضایی با فساد می ­باشد. مهم­ترین نتیجه این پدیده گسترش انحصار در بازارهای سیاسی واقتصادی است ایجاد حلقه­ ای بسته از قدرت که منابع اصلی وبزرگ ثروت را در اختیار می­ گیرد ونهادهای اقتصادی وسیاسی استثماری را شکل می­ دهد که به طور هم­ افزا به هم، بستگی می­ یابند. آن­ها موانع بزرگی برای دخول به بخش ­های مختلف سیاسی واقتصادی فراهم می ­آورند و با آلوده کردن بخش­های نظارتی به حداکثرسازی سود ومنافع خود به هر طریق قانونی و غیرقانونی می­ پردازند، در این نوع از حکمرانی، فساد اقتصادی با فساد سیاسی رابطه ­ی تنگاتنگی برقرار می­کند، ریشه­ های فساد اقتصادی ومالی را می­توان در سیاست گذاری­ های دستگاه­ های اجرایی، قانون­گذاری ونظارتی چه در بخش داخلی وچه بین المللی یافت. تصویب وطرح قوانین متعدد وبعضاً متضاد همچنین عدم اطمینان وکوتاه مدتی حکمرانی قوانین، نظام بروکراسی گسترده، محیط کسب وکار ناکارامد ونابسامان حجم بالای بخش نامه ­ها، دستورات رسمی وغیررسمی و… به تضعیف ساختار قانون انجامیده حاکمیت قانون را با اِعمال منویات شخصی به سخره گرفته است. بدین ترتیب حتی با فرض استقلال و پاک دستی کامل نظام قضایی، به ایجاد سردرگمی وبرخورد ضعیف وبی اثر قانون با متخلفان انجامیده که خود هزینه ارتکاب به فساد را به شدت کاهش داده و از عوامل اثرگذار بر گسترش آن گردیده است.ادامه در اقتصاد سیاسی فساد

استثمار محیط زیست تحت سیطره نهادهای سیاسی غیرفراگیر-بخش چهارم

وضعیت آلودگی هوا در ایران همانند دو بخش خاک وآب بحرانی است با نگاهی گذرا به آمار آلودگی هوا در شهرهای ایران این بحران به خوبی قابل مشاهده خواهد بود؛ طبق لیست منتشره از آخرین تحقیقات سازمان بهداشت جهانی و آژانس بین المللی تحقیقات سرطان در مورد آلوده ترین هوای شهرهای جهان اهواز رتبه اول را کسب کرد و سه شهر سنندج، کرمانشاه ویاسوج به ترتیب درمکان سوم، ششم ونهم قرار گرفته اند. وضعیت هوای تهران از سال 1384 تا 1392 به طور میانگین 15.5 روز هوای پاک در هر سال را تجربه کرده، این تعداد برای اصفهان کمتر از این میزان بوده است. به گزارش سازمان حفاظت محیط زیست، گزارش دستگاه­های سنجش آلودگی هوای شهرهای بزرگ در 9ماهه اول سال 1392 نشان می دهد که تعداد روزهای ناسالم نسبت به سال­های گذشته رو به افزایش گذاشته است. معاون اول رئیس جمهور در مراسم افتتاحیه سیزدهمین نمایشگاه بین المللی محیط زیست اعلام کرد: “روزهای هوای پاک در کلان شهرها به تعداد انگشتان دست رسیده است”همچنین به گفته نایب رئیس شورای شهر تهران به نقل از سازمان بهداشت جهانی “ایران در میان آلوده ترین کشورهای جهان از نظر آلودگی هوا قرار دارد وجایگاه سوم را به خود اختصاص داده است.” در مورد آلودگی گازهای حاصل از سوختن طبق نظر کارشناسان محیط زیست در تهران حدوداً 70درصد آلایندگی را وسایل نقلیه تولید می کنند این آمار در مورد تبریز 72درصد، در مشهد بیش از 65درصد، در شیراز 75درصد، در اصفهان 70درصد، در کرج 68درصدمی باشد. صنایع ثابت، کارخانه ها وساختمان­ها باقی سهم آلودگی هوا را دارا هستند. براساس برآورد بانک جهانی که در قالب گزارش سال 1392 مرکز پژوهش های پژوهش­های مجلس منتشر شد، آمار خسارت آلودگی هوا در ایران 8میلیارد دلار در سال است.همچنین در گزارش آژانس اطلاعات انرژی آمریکا ایران رتبه دهم بزرگترین تولیدکننده گازهای گل خانه ای با منشأ گاز دی اکسیدکربن را دارد، طبق این گزارش علت اصلی آلودگی هوا در ایران، تولید بنزین بی کیفیت توسط کارخانجات پتروشیمی داخلی وتولید خودروبا استاندارد های پایین و تکنولوژی عقب مانده همچنین طرح های حمایتی تعرفه ای که به گرانی نسبی خودرو در ایران انجامیده و سبب تردد خودرو­های فرسوده و تشدید آلودگی هوا شده است.
ادامه در مجله اقتصاد سیاسی